Terug naar Market Garden
MONUMENTEN EN GEDENKTEKENS IN NOORD-BRABANT
MARKET GARDEN IN NOORD-BRABANT
Als tijdens de Tweede wereldoorlog op 10 mei 1940 Duitse troepen
Nederland, België en Frankrijk binnenvallen, begint voor deze landen een
periode van onderdrukking, die zijn weerga in de geschiedenis niet kent. Vier
bittere jaren zullen volgen, voordat er op 6 juni 1944 hoop is op een terugkeer
van de vrijheid. Op deze dag landen op de Normandische kust in Frankrijk geallieerde
troepen. Hun doel is alle bezette gebieden in West -Europa te bevrijden van de
Duitse overheersing.
Het duurt ruim twee maanden, voordat de geallieerden na zware
gevechten de Duitse troepen in Normandië kunnen verslaan. Maar dan gaat het
snel. Op 25 augustus wordt Parijs bevrijd, enige dagen later de Belgische grens
overschreden en op 4 september is Brussel vrij. Een dag later - op 5 september
- staan Britse troepen in Antwerpen en volgt de bevrijding van de rest van
België.
In de gevechtspauze, die hierna volgt ontwerpt de Britse
veldmaarschalk Montgomery een gedurfd plan: Market Garden. In een bliksemsnelle
aanval moeten luchtlandingstroepen in Noord Brabant alle bruggen veroveren op
de route, die via Eindhoven, Son, Veghel, Grave naar Nijmegen en de Rijnbrug
bij Arnhem voert. Het Britse grondleger kan dan via deze route Midden Nederland
en het IJsselmeer bereiken en vandaaruit het Ruhrgebied omsingelen.
Tegelijkertijd zullen de Duitse troepen in West Nederland worden afgesneden van
hun aanvoerroutes vanuit Duitsland.
Op Zondag 17 september 1944 is het zover. Duizenden Brabanders
zijn getuige van een ongekend en machtig schouwspel, dat zich de komende dagen
nog enige keren zal herhalen... Meer dan 3000 vliegtuigen en zweefvliegtuigen
passeren laag overvliegend. Ze komen uit Engeland en zijn met parachutisten,
voertuigen en kanonnen op weg naar bruggen in Noord-Brabant en Gelderland. In
Noord-Brabant vinden landingen plaats van Amerikanen bij Son, Veghel en Grave.
Tegelijkertijd rukken over land Britse soldaten op vanuit Neerpelt in België.
De planning is, dat deze soldaten via veroverde bruggen in twee dagen de brug
bij Arnhem kunnen bereiken. Daar komt niets van terecht. De Duitse troepen bieden
veel meer weerstand dan verwacht. De brug bij Son wordt niet intact veroverd en
pas als die hersteld is, kan over een smalle weg de opmars naar Nijmegen
plaatsvinden. In de navolgende dagen wordt deze weg enige malen tijdelijk
heroverd door Duitse troepen bij Veghel en De Koevering. Daardoor komt de
aanvoer van troepen steeds tot stilstand. Ook een bombardement op Eindhoven
werkt vertragend. De aanvoer van nieuwe troepen en voorraden vanuit de lucht
gaat met grote verliezen gepaard en de verbreding van de smalle veroverde
strook Noord-Brabant door ondersteunende troepen verloopt eveneens moeizaam.
Men stuit hier op eenzelfde hevige Duitse weerstand. Voor het welslagen van
Market Garden duurt het allemaal te lang. Na een week
van verwoede gevechten op en langs de route door Brabant en Gelderland lukt het
de geallieerden dan ook niet de Rijnbrug bij Arnhem te veroveren. Op Dinsdag 26
september moet Market Garden als mislukt worden beschouwd. Wat rest is een
strook bevrijd Brabant en Gelderland van een tiental kilometers breed, van de
Belgische grens tot Nijmegen. Een maand later zal vanuit deze strook de
bevrijding van de rest van Brabant beginnen.
Terug naar Market Garden